Вторник, 04.02.2025, 02:58Приветствую Вас Гость | RSS
Классни сахьт (классный час на чеченском языке)
Главная | Каталог файлов | Регистрация | Вход
» Меню сайта

» Статистика
Онлайн всего: 1
Гостей: 1
Пользователей: 0
Главная » Файлы » Планы, конспекты » Чеченский язык и литература [ Добавить материал ]

Классни сахьт (классный час на чеченском языке)

19.05.2012, 10:50
Классни  сахьт
Чулацам: Адамийн  бакъонех  дешархой кхиор.
1алашо:  Дешархошна  шайн  декхарш  довзийтар а, бакъонаш  хаийтар   а, низамца къепехь  шайн  сий лардар а, айбар а дезаш  кхиор.
 Муьлххачу а  пачхьалкхан                                                                                                                                                                       коьрта закон  - конституци.
Адамийн  бакъонаш.
1.Язйинарш                                                                                                      1.Декхар – обязанность
2. Ца язйинарш                                                                                                 2. Бакъо – право
3. Фольклорехь                                                                                                 3. Къепе  - порядок
4. Яздархойн  кхоллараллехь                                                                               4. Низам  - дисциплина
5. Законехь                                                                                                       5. Сий  - честь,уважение, почет

Хьалхара  дош.
    Тахана  вай шуна  довзуьйтур  ду адамийн  декхарш, бакъонаш.
Дуьйцур  ду  къепе, низам, сий  х1ун  ю а. Оцу хьокъехь  вайн накъосташа  г1еххьа  кечам а бина, х1окхара  вайна и дика дуьйцур а ду, асачул-м  муххале а.

I. Декхар  - обязанность.
1. Кхочушдан  дезарг  х1ун ду?  - Декхар  ду.
2. Бакъ декхар муьлха ду?  -  Ирсе хилар.
3. Стеган  боккъалла  долу декхар  муьлха ду? – Шен 1алашо  вайн  лолла  доцург.
4. Декхаро  х1ун  т1едожадо?  - Нийса, ц1ена дерг  дар.
5. Стеган уггар  хьалхара декхар?  - Ша шена  ирсе  вар.
6. Адамийн  декхарех  коьртаниг?  -  Дашехь, г1иллакхехь  бакъ  хилар, осала цахилар.
7. Бохам баьллехь а бехке  мила ца  лору?   - Шен декхар  кхочушдинарг.
8. Адамийн  декхарш маса ду?  -                 1) шен  декхарш;
                                                              2) доьзалан  декхарш;
                                                              3) пачхьалкхан   декхарш;
                                                               4) кхин  долчу   адамийн  декхарш.

II. Бакъо  - право.
9. Бакъо  стенна  кхоьллина?  - Ницкъ болчуьнга  х1уъа  а  ца  дайта.
10. Бакъонна, эхь-бехкана  юккъехь   х1ун  башхо  ю?  - Бакъоно  цадоьхкург  эхь- бехко  доьхкуш а нисло.
11. Бакъонна  муьт1ахь  х1унда  хила веза? – Мелла  а маьрша   хилархьама.
12. Мел беза хиларх  лело  атта  мохь  х1ун лерина?  -Бакъо  лерина.
13. Тешаме  герз  х1ун  лерина?  - Бакъо.
14. Боккха  ницкъ  х1ун лерина?  -  Бакъо.
15. Сийлаллин  дарж  х1ун  лерина?  - Бакъо.
16. Деган  марзо  х1ун лерина?   - Бакъо.
17. Хьекъалан серло  х1ун лерина?   - Бакъо.
18. Бакъонаш  цхьатера  хилар   адамашна  стена  оьшу?  -  Адамаш  шаьш  цхьатера  цахиларна: хьекъална, хьолана, г1оранна.
19. Дукха  хьолахь  бакъдерг  эшор  х1ун ду? -  Харцонан  дай  ч1ог1а  хилар  доцуш, бакълуьйраш  сиха, барт  боцуш   хилар  ду.
20. Бакъоне, бакъонан  хьостане муха  кхочу?  - 1илманца, дахар   талларехула.
21. Нуьцкъаца   шайн  бакъонаш   д1аяьхначул  ч1ог1а   оьг1аз  маца  доьлху  адамаш?  - Оцу  шайн  бакъонашна эшам  бича.
22. Декхарш  маца  жимло?  -Бакъонаш сов  мел  евлий   а.
III. Къепе  - порядок
«Адам, нагахь   цунна  шех  адам  хила лаахь, къепе  дало-дерзо  деза», синан  хьекъалчаша.

23. Къепе   х1ун  ю?   - Дахаран  г1ортор  ю.
24. Къепе  х1ун  ю?  - Цхьаболчу  вешан  лаамашкахь  юкъара  мехалла  хилийта хьажар.

IV. Низам  - дисциплина

25. Низам  маца  духу?  - Хьаькамаш   дукха хилча.
26. Пачхьалкхан  низам  муха  кхоьллина?  -Дешица, кураллица, ницкъаца хьакхийна.
27. Дуьззина низам  маса декъах  лаьтта?  - Пхеа  декъах:
                                                                               1. Оьздангалла  - этика
                                                                               2. Юьхьтам  - приличие
                                                                               3. Ларам  - почитание
                                                                               4. Лелар  - поведение
                                                                               5. Синц1еналла   - чистота  души.

28. Муьлххачу  а белхан  коьрта   хьал   х1ун  ду?  - Кхетаме низам.
29. Кхетаме   низам  (сознательная дисциплина)  х1ун ю?  -Даима  а кхиам  бу (постоянный успех) .

V. Сий  -честь
30. Нохчийн  турпалхойн баьчча  хиллачу  Мадин  Жаьммирзин   хьехам –весет:
Тешаме  дика к1ант юьртан  куралла лоруш, иман долу  жима зуда, г1иллакхе оьзда  йо1  деган  синкъерам а хеташ, яхь йолуш  баьхначу  нохчийн  оьздачу к1ентийн  сий  лахдан мегар дац  к1айдарг а йина.
31. Сий  х1ун ю? – Дикачу адамаша бертахь хестор.
32. Сийлаллин  даржашка  муха  кхочу? – Лаамийн Эла  а, эхь-бехкан  лай  а хилча.
33. Сийлахь  стаг муха  хуьлу?  -Халкъанаш   бен  шен  синхаамаш  боцуш.
34. Баккъалла  сийлахь  мила ву? – Делах  ч1ог1а  кхоьрург.
35. Сий маца  дуьйна лардан деза? – Жимчохь дуьйна.

Дерзоран дош.

Сайн  хьалхарчу  дашехь ас  элира, х1окхара  г1еххьа кечам бина аьлла.  Х1окхара-м  г1еххьа  кечам бина ца 1аш, дика  кечам  бина хилла.  Цундела х1окхарна  баркалла  ала  дог1у. Тахана х1окхара  вайна  довзийти  вайн  декхарш, вешан  х1ун  бакъонаш  ю  а  хии  вайна. Къепе  х1ун ю а, низам  муха хила  деза  а хии  вайна.
Сийлаллин хьал   а девзи вайна. Оцу  дерригенах   а пайда   хир  бу  а аьлла хета.
Дела реза хуьлда массарна а.  Дала т1аьхье  беркате йойла!                                                                   


Категория: Чеченский язык и литература | Просмотров: 6534 | Рейтинг: 3.9/7
Похожие материалы:

Всего комментариев: 0
Добавлять комментарии могут только зарегистрированные пользователи.
[ Регистрация | Вход ]
» Горячая линия
СТАРОГЛАДОВСКАЯ СОШ
телефон директора
89298986926

Служба психологической помощи для детей и подростков
8 8712 44-22-22

» Новости
Акция "Сад памяти в школе"

Акция "Сад памяти в школе"

Классные часы: «Подвиг во имя мира и людей»

Классные часы: «Подвиг во имя мира и людей»

Мероприятия приуроченные 70 годовщине Первого Президента Чеченской Республики

Мероприятия приуроченные 70 годовщине Первого Президента Чеченской Республики


» Результаты ЕГЭ

Поиск результатов ЕГЭ

Серия паспорта

Номер паспорта

Код с изображения

» Поиск

» Партнеры сайта

» Друзья сайта
  • Онлайн библиотека
  • Полезные статьи

    		•

    Copyright MyCorp © 2025
    Хостинг от uCoz